ทฤษฎีการให้คำปรึกษาแบบพฤติกรรมนิยม

ทฤษฎีการให้คำปรึกษาแบบพฤติกรรมนิยม

ประวัติผู้ก่อตั้งทฤษฎีการให้คำปรึกษาแบบพฤติกรรมนิยม

                บี. เอฟ. สกินเนอร์  เกิดที่มลรัฐเพนซิลวาเนีย  บิดาของสกินเนอร์เป็นผู้ที่ขยันขันแข็งในการทำงาน  และพยายามฝึกอบรมให้เขารู้จักแยกแยะถูกผิด  สกินเนอร์เขียนเล่าในประวัติว่า  มารดาของเขาพยายามจะควบคุมเขา  โดยการตักเตือนให้เขาคิดว่าผู้คนจะคิดอย่างไรถ้าเขาทำผิด  ไม่ยอมอยู่บนเส้นทางที่ถูกต้อง  นอกนี้ยายของเขายังเล่าเกี่ยวกับไฟจากนรก  ที่ลงโทษคนกระทำความผิด  บิดาของเขาเป็นนักกฎหมายและได้พาเขาไปดูเรือนจำ  พร้อมทั้งพูดให้เขาฟังอยู่เสมอถึงโทษที่รับหากทำผิดกฎหมาย 

                ในวัยเด็กสกินเนอร์มีความสนใจในเครื่องจักรกล  ในวัยผู้ใหญ่เขาสนใจในเรื่องการออกแบบเครื่องมือ  สิ่งประดิษฐ์ชิ้นหนึ่งของเขาคือ  กล่องสกินเนอร์  เพื่อศึกษาผลของการใช้ตารางการเสริมแรงกับพฤติกรรมของสัตว์  และเขายังได้คิดเครื่องมือช่วยสอนและเปลนอนติดแอร์สกินเนอร์  เป็นห้องเก็บเสียงและรักษาระดับอุณหภูมิ  ซึ่งเขาใช้เลี้ยงลูกสาวคนหนึ่งของเขาเป็นเวลามากกว่า ๒ปี  สกินเนอร์แสดงความสนใจในพฤติกรรมมนุษย์ด้วยการศึกษาจิตวิทยา และได้รับปริญญาเอกจากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด  ในปีค.ศ. ๑๙๓๑  เขาตั้งทฤษฎีพฤติกรรมที่ปฏิเสธเชื่อของมนุษย์  เป็นผู้ที่มีอิสระในการกำหนดโชคชะตาของตนเอง  เขาเชื่อพฤติกรรมและบุคลิกภาพถูกกำหนดโดยเหตุการณ์ในอดีตและปัจจุบันที่วัดได้  สกินเนอร์แสดงความเห็นว่านักจิตวิทยาควรให้ความสำคัญกับพฤติกรรมที่สังเกตได้เท่านั้น  พันธุกรรมและประวัตส่วนบุคคล  มีส่วนรับผิดชอบกับพฤติกรรมปัจจุบันบางส่วนเท่านั้น  นอกจากนี่สกินเนอร์ยังมีความสนใจในพฤติกรรมของสัตว์  โดยในช่วงหลังของการทำงานเขาได้ฝึกพิราบเล่นปิงปอง

แนวคิดที่สำคัญทฤษฎีการให้คำปรึกษาแบบพฤติกรรมนิยม

การวางเงื่อนไขแบบคลาสสิก

                พาฟลอฟนักสรีรวิทยาชาวรัสซียเป็นผู้สอนหลักการเรียนรู้นี้  การศึกษาของเขาวางเงื่อนไขให้สุนัขนำลายไหลเมื่อได้ยินเสียงกระดิ่ง  เขาแสดงให้เห็นว่าการวางสิ่งเร้าที่ไม่ต้องวางเงื่อนไข  คือเศษเนื้อ  เสตอพร้อมกับสิ่งเร้าที่ต้องวางเงื่อนไข  คือเสียงกระดิ่ง  หลังจากได้ยินเสียงกระดิ่งโดยไม่เห็นอาการที่เป็นเศษเนื้อ  สุนัขจะหลั่งน้ำลาย 

  

การวางเงื่อนไขแบบลงมือกระทำ

                สกินเนอร์เป็นผู้คิดหลักการนี้  เขาเสนอว่าความถี่ของพฤติกรรมที่แสดงขึ้นอยู่กับผลที่ตามมาหลังพฤติกรรมนั้น  สกินเนอร์นำความคิดนี้ไปใช้ในการปรับพฤติกรรมของนกพิราบ  โดยการให้อาหารเป็นรางวัล  จนกระทั้งนกพิราบเรียนรู้ที่จะจิกวงกลมสีแดง  พฤติกรรมที่แสดงเพิ่มมากขึ้นเรียกว่า “ได้รับการเสริมแรง”

 การเรียนรู้ทางสังคม

                ผู้เสนอความคิดนี้ คือ อัลเบิร์ต แบนดูรา  เขาคิดว่าการเรียนรู้และการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมยังเกิดจากการสังเกต  การเลียนแบบพฤติกรรมผู้อื่น  หรือการเรียนรู้จากตัวแบบ  ซึ่งมีทั้งการเรียนรู้จากตัวแบบที่ดีและไม่ดี  การเรียนรู้จากตัวแบบค่อนข้างจะมีอิทธิพลกับบุคคล  เพราะช่วยลดความรู้สึกกลัวต่องานที่ยาก  และยังช่วยกระตุ้มให้พยายามเลียนแบบให้สำเร็จ  การทดลองของแบนดูราแสดงให้เห็นว่าเด็กที่สังเกตผู้ใหญ่  จะแสดงพฤติกรรมก้าวร้าว  และมีแนวโน้มแสดงพฤติกรรมก้าวร้าวมากกว่าเด็กที่ไม่ได้ตัวแบบแสดงให้เห็น  การเรียนรู้จากตัวแบบอธิบายได้ค่อนข้างชัดเจนต่อพฤติกรรมความรุนแรงที่เพิ่มมากขึ้นในปัจจุบัน

 กระบวนการให้การปรึกษาทฤษฎีการให้คำปรึกษาแบบพฤติกรรมนิยม

เป้าหมายของการปรึกษา

                เป้าหมายโดยทั่วไปของการให้การปรึกษาแบบพฤติกรรมนิยม คือ การทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของพฤติกรรมที่ตั้งอยู่บนพื้นฐานของความจริง  และเป็นที่พึงปรารถนาโดยการวางแผนอย่างเป็นระบบและมีความสม่ำเสมอ   สำหรับเป้าหมายเฉพาะเจาะจง  เป็นสิ่งที่กำหนดรวมกันระหว่างผู้ให้การปรึกษากับผู้รับการปรึกษาแต่ละราย  เป้าหมายที่กำหนดขึ้นนั้นต้องมีความชัดเจน  เป็นรูปธรรมและดำเนินการตกลงร่วมกันเป็นสัญญา  เพื่อชี้นำการปรึกษาและการบำบัด

บทบาทและหน้าที่ของผู้ให้การศึกษา

๑.      ผู้ให้การปรึกษามีหน้าที่ทำความเข้าใจปัญหาของผู้รับการปรึกษาอย่างถี่ถ้วนก่อนที่จะวางแผนดำเนินการจัดการกับปัญหา

๒.    มีบทบาทสร้างแรงจูงใจ  แก่ผู้รับการปรึกษาให้เกิดความมั่นใจต่อการแก้ไขปัญหา

๓.     ร่วมมือกับผู้รับการปรึกษาในการวิเคราะห์ปัญหา  ตลอดจนวางแผนและประเมินวิธีการจัดการกับพฤติกรรม

๔.     ช่วยผู้รับการปรึกษาละลายพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมต่างๆ  และเรียนรู้พฤติกรรมที่เหมาะสมเพื่อนำไปสู่การบรรลุเป้าหมายที่วางไว้

๕.     มีหน้าที่แสวงหาประสบการณ์และเพิ่มเติมความรู้ต่อการปรับพฤติกรรม  และทำหน้าที่เป็นผู้ให้การเสริมแรงพฤติกรรมของผู้รับการปรึกษา  ตลอดตนเป็นผู้แนะนำเพื่อช่วยให้ผู้รับการปรึกษาเปลี่ยนแปลง

๖.      เป็นผู้เชี่ยวชาญในการประยุกต์เทคนิคต่างๆ  ของทฤษฎีการเรียนรู้เพื่อแก้ปัญหา

๗.     แสดงบทบาทเป็นตัวแบบแก้ผู้รับการปรึกษา  เพราะการเรียนรู้ส่วนมากเกิดจากการมีประสบการณ์โดยตรง  ดังนั้นผู้รับการปรึกษาสามารถเรียนรู้พฤติกรรมใหม่ได้จากการเลียนแบบ

ขั้นตอนการปรึกษา

                เนื่องจากให้บริการปรึกษาแบบพฤติกรรมนิยมอยู่บนพื้นฐานของทฤษฎีการเรียนรู้  ซึ่งเน้นพฤติกรรมที่สังเกตได้  วัดได้  และประเมินได้  โดยไม่คำนึงถึงพฤติกรรมภายใน  ดังนั้นการให้บริการปรึกษาจึงมีขั้นตอนที่ชัดเจน  คือ การระบุพฤติกรรมที่เป็นปัญหา  การตั้งเป้าหมาย  การช่วยให้ผู้รับการปรึกษาบรรลุเป้าหมาย  และประเมินเป้าหมาย

๑.       การระบุพฤติกรรมที่เป็นปัญหา

                การให้คำปรึกษาแบบพฤติกรรมนิยมเน้นการเปลี่ยนพฤติกรรมที่สังเกตเห็นได้  ดังนั้นการระบุพฤติกรรมที่เป็นปัญหาจึงเป็นสิ่งที่จำเป็นและสำคัญ  ในขั้นแรกจึงต้องระบุให้ชัดเจนว่า พฤติกรรมที่เป็นปัญหาคือพฤติกรรมอะไร

Ø ในการเก็บรวบรวมข้อมูลพฤติกรรมนอกจากการฟังและการสังเกตแล้วถ้าหากปัญหายังไม่ชัดเจนผู้ให้การปรึกษาอาจใช้เครื่องมืออย่างอื่นก็ได้  เช่น  บันทึกประจำวัน  หรือเครื่องมืออย่างอื่นที่จำเป็น 

Ø ในการเก็บรวบรวมข้อมูลดังกล่าวผู้ให้คำปรึกษาจะต้องใช้เทคนิคการสร้างความสัมพันธ์กับผู้รับคำปรึกษาเพื่อให้เกิดความไว้วางใจและร่วมกันแก้ปัญหา

๒.     การตั้งเป้าหมาย

                เมื่อรู้ว่าพฤติกรรมใดเป็นพฤติกรรมที่เป็นปัญหาแล้ว  ผู้ให้คำปรึกษากับผู้รับคำปรึกษาต้องร่วมกันตั้งเป้าหมายในการแก้ไขพฤติกรรม  หมายถึง  การกำหนดว่าผู้รับคำปรึกษาจะแก้ไขพฤติกรรมอะไร  ต้องแสดงพฤติกรรมอะไร  เนื่องจากการให้คำปรึกษาแบบพฤติกรรมนิยมมีเป้าหมายเพื่อสร้างประสบการณ์ให้ผู้รับคำปรึกษาเกิดการเรียนรู้ใหม่ที่ถูกต้องและเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมให้เป็นที่พึงปรารถนา  ผู้รับคำปรึกษาจะต้องรู้ว่าพฤติกรรมที่พึงปรารถนาคืออะไร  ครัมโบลท์  และธอเรสเซน  กล่าวถึงเกณฑ์การตั้งเป้าหมายว่า 

Ø ผู้รับคำปรึกษาจะต้องเป็นผู้ตั้งเป้าหมายเอง

Ø ผู้ให้คำปรึกษาจะต้องช่วยผู้รับคำปรึกษาไปสู่เป้าหมาย

Ø เป็นเป้าหมายที่สามารถประเมินได้

                ดังนั้น  เป้าหมายที่ดีต้องเป็นเป้าหมายที่ผู้รับคำปรึกษากำหนดเอง  เป็นเป้าหมายที่เกิดจากความต้องการของผู้รับคำปรึกษา  เป้าหมายนั้นต้องชัดเจนและเฉพาะเจาะจงจึงจะทำให้การให้คำปรึกษาบรรลุเป้าหายเร็วขึ้น

๓.       การช่วยให้ผู้รับคำปรึกษาไปสู้เป้าหมาย

การให้คำปรึกษาแบบพฤติกรรมนิยมนั้น  ผู้ให้คำปรึกษาต้องเป็นผู้ที่กระฉับกระเฉง  ว่องไว  มีบทบาทและหน้าที่ในการจัดประสบการณ์  ให้ผู้รับคำปรึกษาเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมไปในทางที่พึงปรารถนา  ในการช่วยให้ผู้รับคำปรึกษาไปสู้เป้าหมาย  คือพฤติกรรมเป็นที่พึงปรารถนานั้น  ผู้ให้คำปรึกษามีบทบาทและหน้าที่ดังนี้

Ø เป็นผู้ชี้แนะแนวทาง

Ø เลือกใช้เทคนิคให้เหมาะสมกับปัญหา

Ø เป็นตัวแบบ

Ø จูงใจให้ผู้รับคำปรึกษาแก้ไขพฤติกรรม

                จากบทบาทและหน้าที่ดังกล่าวทำให้เห็นได้ชัดเจนว่าผู้ให้คำปรึกษา  ทำหน้าที่วางเงื่อนไขและควบคุมพฤติกรรมของผู้รับคำปรึกษานั้นเอง  สำหรับผู้รับคำปรึกษานั้นต้องมีความตั้งใจแน่วแน่ในการเปลี่ยนพฤติกรรมของตนเอง  ให้ความร่วมมือในการใช้เทคนิคต่างๆ  มีความกระตือรือร้นในการแสดงพฤติกรรมใหม่

                วิธีการช่วยให้ผู้รับคำปรึกษาไปสู้เป้าหมายนั้น  ผู้ให้คำปรึกษาจะต้องอธิบายความจำเป็นพื้นฐานในการให้คำปรึกษา  ทั้งผู้ให้คำปรึกษาและผู้รับคำปรึกษาจะต้องร่วมกันทำงานไปสู้เป้าหมายที่ยอมรับร่วมกัน  และการช่วยให้ผู้รับคำปรึกษาแก้ไขพฤติกรรมนั้นผู้ให้คำปรึกษาต้องทำงานร่วมกับครูและผู้ปกครองของผู้รับคำปรึกษา

๔.       การประเมินเป้าหมาย

                การประเมินเป้าหมาย  หมายถึง  การประเมินผลการให้คำปรึกษาว่าบรรลุเป้าหมายหรือไม่  การประเมินผลการให้คำปรึกษาอาจทำได้โดยให้ผู้รับคำปรึกษารายงานผลความคืบหน้าของพฤติกรรมที่ตนต้องการแก้ไข  ถ้าไม่ได้ผลให้กลับไปวิเคราะห์พฤติกรรมและใช้เทคนิคใหม่

เทคนิคและวิธีการต่างๆ ในการให้คำปรึกษาแบบพฤติกรรมนิยม

                ๑.       Desensitization  เดิมชื่อเรียกว่า Reciprocal  Inhibition หรือ Systematic Desensitization  หลักการของวิธีการนี้คือ  บุคคลไม่สามารถผ่อนคลายและรู้สึกกลัวในขณะเดียวกัน  ผู้ให้การปรึกษาและผู้รับการปรึกษาต้องร่วมกันกำหนดระดับของสิ่งที่เร้าให้เกิดความวิตกกังวล  ซึ่งอาจเป็นวัตถุ  เหตุการณ์หรือสถานการณ์ที่เร้าความรู้สึกกลัวจากน้อยไปสู้ความกลัวมากที่สุด  ผู้รับการปรึกษาจะถูกสอนให้ผ่อนคลายกล้ามเนื้อ  วิธีผ่อนคลายมีหลายวิธี  อาจใช้การสะกดจิต  การเปิดเทปผ่อนคลายหรือสอนการผ่อนคลายโดยตรง  หลังจากที่ผู้รับการปรึกษาเรียนรู้การผ่อนคลายได้อย่างแท้จริง  ผู้ให้การปรึกษาเริ่มบรรยายถึงสิ่งที่เร้าความวิตกกังวลในขั้นน้อยที่สุด  และให้ผู้รับการปรึกษาจินตนาการรายละเอียดร่วมด้วย  ถ้าผู้รับการปรึกษาสามารถผ่อนคลายกล้ามเนื้อได้โดยไม่รู้สึกวิตกกังวลกับสิ่งเร้าระดับนี้  ผู้ให้การปรึกษาจะบรรยายถึงสิ่งเร้าในระดับที่สูงขึ้นในขณะที่ผู้รับการปรึกษาผ่อนคลายกล้ามเนื้อ  ถ้าผู้รับการปรึกษาไม่รู้สึกผ่อนคลายกับสิ่งเร้าบางระดับ  ผู้ให้การปรึกษาจะหยุดบรรยายและให้ผู้รับการปรึกษาผ่อนคลายกล้ามเนื้อใหม่  จนกว่าจะสามารถผ่อนคลายได้เมื่อนำสิ่งเร้านั้นกลับมาเสนอใหม่  ผู้ให้การปรึกษาจะดำเนินการเช่นนี้จนกว่าผู้รับการปรึกษาจะผ่อนคลายกล้ามเนื้อได้หมดกับสิ่งเร้าที่ทำให้เกิดความกังวลในทุก

                ๒.     การลดภาวะ  (Extinction)  หมายถึง  พฤติกรรมที่เกิดขึ้นจะค่อยๆ ลดปริมาณลงจนหยุดพฤติกรรมหากไม่ได้รับการเสริมแรง  วิธีการลดความวิตกกังวลโดยอาศัยหลักการลดภาวะ  คือ  การทำให้ผู้ที่รู้สึกวิตกกังวลต้องเผชิญกับสิ่งนั้น  จนระดับความวิตกกังวลสูงขึ้น  โดยธรรมชาติสภาวะทางร่างกายที่แสดงถึงอาการวิตกกังวลจะดำรงอยู่ได้นานไม่เกิน ๒๐-๓๐ นาที  หลักจากนั้นระบบพาราซิมพเทติก  จะทำหน้าที่ยับยั้งการทำงานของระบบซิมพาเทติก  อาการวิตกกังวลจะค่อยๆ ลดลง

        สำหรับวิธี Implosive  Therapy หรือ Implosion  ได้นำเอาหลักการลดภาวะมาใช้  โดยการให้ผู้รับการปรึกษาจินตนาการถึงสิ่งที่เร้าความวิตกกังวล  การจินตนาการซ้ำๆ  จะทำให้ผู้รับการปรึกษาสูญเสียพลังที่จะกระตุ้นให้รู้สึกวิตกกังวล  และในที่สุดความกลัวที่ไม่สมเหตสมผลก็จะหมดไป  แสตมเฟิลและลูอิสรายงานการใช้วิธีนี้กับผู้รับการปรึกษาเพศหญิง  ซึ่งไม่สามารถว่ายน้ำได้เพราะกลัวจะจมน้ำตาย  ความกลัวมีมากขึ้นถึงขั้นสวมห่วงชูชีพเมื่ออาบน้ำในอ่าง  เขาบอกให้หล่อนจินตนาการว่ากำลังอาบน้ำ  ในอ่างอาบน้ำที่ไม่มีก้น  โดยไม่สวมชูชีพ  ให้จินตนาการประมาณ ๑ นาที  ในตอนต้นๆ  ผู้รับการปรึกษาแสดงความวิตกกังวลอย่างมาก  แต่ผู้ให้การปรึกษาก็บอกให้จินตนาการภาพนั้นซ้ำๆ  การจินตนาการภาพเหตุการณ์ที่เร้าความวิตกกังวลจะเพิ่มขึ้นตามลำดับ    และเมื่อผู้รับการปรึกษาสามารถเผชิญกับสิ่งที่เร้าความวิตกกังวลได้มากที่สุด  อาการกลัวก็จะหายไป

๓.      การลงโทษ (Punishment)  วิธีการลงโทษด้วยการใช้กระแสไฟฟ้าช็อต  เป็นวิธีการที่ถูกนำมาใช้มากที่สุด  เช่น  การช็อตไฟฟ้าควบคู่การดื่มสุรา  หลังจากทำแบบนี่หลายครั้ง  สุราจะถูกวางเงื่อนไขให้เป็นสิ่งเร้าที่ทำให้รู้สึกไม่ดี /เจ็บปวด บุคคลจะหลีกเลี่ยงการดื่มสุรา

                Aversion Therapy  เป็นการบำบัดแบบลงโทษ  ซึ่งถูกนำมาใช้เพื่อแก้นิสัยบางอย่าง  การลงโทษประสบผลสำเร็จกับการแก้นิสัยบางอย่าง  แต่ถ้านำมาใช้กับการแก้ปัญหาอย่างอื่น  การลงโทษอย่างเดียวไม่มีประสิทธิภาพพอ  การศึกษาพบว่าการแก้ไขการสูบบุหรี่  และการรับประทานอาหารมาก  ควรใช้ทั้งการลงโทษและวิธีอื่นร่วมด้วย

                Covert Sensitization  หมายถึง  การจินตนาการว่าสิ่งเร้าให้โทษแทนการถูกทำโทษจริง  เพื่อสร้างการเรียนรู้ใหม่  วิธีนี้ตรงข้ามกับวิธี Desensitization  เกือบสิ้นเชิง  กล่าวคือ  ผู้รับการปรึกษาถูกสอนให้จินตนาการถึงสิ่งที่เร้าความวิตกกังวล  เพื่อหลีกเลี่ยงสิ่งเร้านั้นในที่สุด

เทคนิคที่อาศัยหลักการเรียนรู้แบบลงมือกระทำ (Operant  Conditioning)

                ๑.        การฝึกทักษะทางสังคม

เทคนิคที่ใช้ได้แก่  การอธิบาย  การแสดงเป็นแบบอย่าง  และการแสดงบทบาท  บางครั้งอาจใช้หลักการของ “การดัดพฤติกรรม  และการฝึกหัดภายในมาร่วมด้วย  การดัดพฤติกรรมหมายถึง  การให้ผู้รับการปรึกษามีพฤติกรรมที่ค่อยๆ  นำไปสู่พฤติกรรมที่ต้องการ  แต่ละพฤติกรรมที่ใกล้เคียงหรือเข้าใกล้พฤติกรรมที่ต้องการจะได้รับรางวัล 

การฝึกหัดภายใน  หมายถึง  การฝึกหัดโดยการจินตนาการเห็นภาพตนเองแสดงทักษะทางสังคมได้ดีมาก 

สิ่งที่สำคัญประการหนึ่งคือ  การบอกสิ่งที่ผู้รับการปรึกษาต้องปรับปรุงจากการทดลองแสดงบทบาท  และใช้คำชมสำหรับสิ่งที่แสดงดีแล้ว  ทั้งนี้ผู้ให้การปรึกษาจะต้องระบุอย่างชัดเจนเป็นพฤติกรรมที่วัดได้  มีการบันทึกวิดีโอและเปิดให้ผู้รับการปรึกษาดู  ซึ่งเป็นวิธีการให้ข้อมูลย้อนกลับอย่างมีประสิทธิภาพ

                ๒.      การปรับพฤติกรรม

เทคนิคการปรับพฤติกรรมมีชื่อเรียกหลายอย่าง  โดยใช้หลักการวางเงื่อนไขแบบลงมือกระทำ  เทคนิคนี้ใช้หลักการไม่ซับซ้อน  โดยให้รางวัลเพื่อสร้างความถี่ของพฤติกรรมที่พึงประสงค์  และการไม่เสริมแรงกับพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์  หลักการนี้ถูกนำมาใช้เพื่อให้เกิดการลดภาวะ  ในการฝึกอบรมบิดามารดา  (เพื่อปรับพฤติกรรมเด็ก)  การให้เบี้ยรางวัล  ในโรงพยาบาล  และการทำสัญญาเรื่องพฤติกรรม

                ๓.       การฝึกอบรมบิดามารดา

                ผู้ให้การปรึกษาแสดงบทบาทเป็นครูสอนเทคนิคการวางเงื่อนไขแบบลงมือกระทำ  การสอนอาจสอนเป็นกลุ่ม  เป็นคู่  หรือสอนเป็นรายบุคคล  โดยพื้นฐานบิดามารดาถูกสอนให้งดรางวัล  กับพฤติกรรมที่ไม่ต้องการ  แต่ให้รางวัลกับพฤติกรรมที่พึงประสงค์  บิดามารดาจะต้องสื่อสารให้บุตรเข้าใจอย่างชัดเจนว่า  พฤติกรรมแบบไหนที่พึงประสงค์  นอกจากนี้บิดามารดาต้องมีความสม่ำเสมอในการให้และงดรางวัลแก่เด็ก ให้รางวัลที่เหมาะสมกับความต้องการเด็ก  และลดพฤติกรรมในทางลบของการเป็นบิดามารดา  หลักการง่ายๆ นี้บางครั้งเป็นเรื่องยากสำหรับบิดามารดาบางคนที่ไม่รู้จักแสดงความอบอุ่นหรือความรักต่อลูก  ดังนั้นจะกล่าวชมเชยลูกเมื่อมีพฤติกรรมที่ตรงใจบิดามารดาบางครั้งก็เป็นเรื่องที่ลำบากใจ  ผู้ให้การปรึกษาควรนำประเด็นนี้มาพูดคุยก่อนจะให้บิดามารดานำเทคนิคการเสริมแรงไปใช้

                ๔.       การทำให้พฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมของเด็กเข้าสู่ขั้นการลดภาวะ โดยการใช้เวลานอก

                การใช้เวลานอกหมายถึงการนำเด็กออกมาจากสถานการณ์ที่เด็กได้รับรางวัลไปสู่สถานการณ์ที่เด็กไม่ได้รับรางวัลทางสังคม  ดังนั้นการใช้เวลานอกจึงจัดให้เป็นการลงโทษทางลบ  เพราะสิ่งที่พึงพอใจถูกขจัดไป 

                จากผลงานการวิจัยหลายชิ้นพบว่า  การใช้เวลานอก  เป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพในการควบคุมพฤติกรรมที่มีปัญหาของเด็ก  พ่อแม่และเด็กรู้สึกพึงพอใจกับวิธีการ  นอกจากนี้พฤติกรรมด้านอื่นๆ  ของเด็ดมีพัฒนาการที่ดีขึ้น  รวมทั้งพฤติกรรมของพี่น้องของเด็กที่ถูก ใช้เวลานอกด้วย

                ๕.      เบี้ยรางวัล

                เบี้ยรางวัลเป็นสิ่งที่ถูกนำมาใช้แทนเงินจริง  ในการให้แรงเสริมกับพฤติกรรมที่พึงประสงค์  จำนวนเบี้ยที่ถูกสะสมได้จะถูกนำมาแลกเป็นสิ่งต่างๆ  แล้วแต่จะกำหนดว่าให้เป็นอะไร

                ๖.        การทำสัญญาเรื่องพฤติกรรม

                เป็นการทำสัญญาพฤติกรรมระหว่างผู้รับการปรึกษา  กับผู้ให้การปรึกษา  ถ้าเขาลงมือปฏิบัติตามแผนเขาจะได้รับรางวัลจากผู้ให้การปรึกษา   สัญญาที่ทำนอกจากจำกำหนดพฤติกรรมที่ได้รับรางวัลแล้วยังกำหนดการลงโทษด้วยการงดรางวัลที่เคยได้ถ้าไม่สามารถกระทำพฤติกรรมที่ตกลงกันได้เรียกว่า Response Cost  

                ๗.      การลงโทษ

                ปกติแล้วผู้รับการปรึกษาไม่แสดงพฤติกรรมตามที่ตกลงไว้  การลงโทษที่ใช้คือ Response Cost  เป็นการงดตัวเสริมแรงทางบวก

                ๘.      การจัดการ / การควบคุมตนเอง

                นักพฤติกรรมบำบัดสอนให้ผู้รับการปรึกษาใช้หลักการให้รางวัลและหลักการปรับพฤติกรรม  เพื่อจัดการกับพฤติกรรมของตน  เริ่มต้นโดยให้ผู้รับการปรึกษา  กำหนดปัญหาและกำหนดพฤติกรรมที่พึงประสงค์  หลังจากนั้นให้บันทึกประเมินพฤติกรรมที่ต้องปรับปรุงในทุกสัปดาห์  การทำบันทึกประเมินพฤติกรรมมีผลทำให้เพิ่มความรู้ตัวมากขึ้น  ผู้ให้การปรึกษาและผู้รับการปรึกษาร่วมกันกำหนดพฤติกรรมที่สร้างขึ้นใหม่  โดยที่ผู้ให้การปรึกษาจะต้องดำเนินการให้เป็นไปตามบริบทและเวลาที่กำหนดไว้  การควบคุมตนเองนี้เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า  Self-monitoring  ถ้าผู้รับการปรึกษาสามารถควบคุมตนเองได้ตามที่กำหนดไว้เขาจะให้รางวัลตนเอง

ข้อดี           

๑.      เป็นการให้การปรึกษาที่จัดการโดยตรงกับอาการหรือปัญหา  ผู้รับการปรึกษาส่วนมากแสวงหาการช่วยเหลือเพราะมีปัญหาบางอย่างเกิดขึ้นกับตน ดังนั้นผู้ให้การปรึกษาแบบพฤติกรรมนิยมจะดำเนินการช่วยเหลือได้ค่อนข้างทันควันกับปัญหาที่นำเสนอ

๒.     ให้ความสำคัญกับขณะปัจจุบัน  ผู้รับการปรึกษาไมจำเป็นต้องสำรวจอดีตเพื่อได้รับความช่วยเหลือในปัจจุบัน  วิธีเช่นนี้จะช่วยประหยัดเวลาและค่าใช้จ่าย

๓.     ผู้ให้การปรึกษามีโอกาสเลือกเทคนิคหลายชนิด  ทำให้สามารถเลือกใช้เทคนิคได้อย่างเหมาะสมกับหน่วยงานที่สังกัดนอกจากนี้ผู้ให้การปรึกษามีโอกาสเลือกอ่านวารสารที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมหลายฉบับ  เนื่องจากมีวารสารที่เกี่ยวข้องค่อนข้างมาก

๔.     ทฤษฎีนี้ได้รับการสนับสนุนจาก The Association for the Advance of  Behavior Therapy  นอกจากนี้ยังส่งเสริมการปฏิบัติหน้าที่ของผู้ให้การปรึกษาแบบพฤติกรรมนิยมและปกป้องสาธารณชนจากผู้ให้การปรึกษาที่ทำหน้าที่ไม่เหมาะสม

๕.     เป็นการให้คำปรึกษาที่ได้รับการสนับสนุนอย่างเป็นวิทยาศาสตร์  ทำให้มีการนำทฤษฎีไปประยุกต์ใช้กับการแก้ไขปัญหาที่หลากหลาย

๖.      เป็นทฤษฎีที่ได้รับการสนับสนุนจากงานวิจัยมากมายถึงประสิทธิภาพของการใช้เทคนิคในการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม

๗.     การกำหนดปัญหาและการจัดการกับปัญหากระทำอย่างเป็นปรวิสัย  กระบวนการปรึกษาค่อนข้างเป็นรูปธรรมที่ชัดเจน

ข้อจำกัด

๑.       การให้การปรึกษาไม่ได้จัดการกับบุคคลโดยภาพรวม  เพราะดำเนินการเฉพาะกับพฤติกรรมที่สังเกตเห็นภายนอก  นักพฤติกรรมบำบัดหลายคนได้กระทำการเสมือนเป็นการจำกัดบุคลิกภาพของมนุษย์  เพราะมองเฉพาะพฤติกรรมที่แสดงออกของสภาพแวดล้อม  การให้ความสำคัญเฉพาะความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมหรือการตอบสนองกับตัวเสริมแรงในสถานการณ์ต่างๆ ทำให้ดูง่ายเกินไปในการอธิบายปฏิสัมพันธ์ระหว่างบุคคลซึ่งข้อเท็จจริงเป็นเรื่องค่อนข้างซับซ้อน

๒.     การนำทฤษฎีไปประยุกต์ใช้  บางครั้งกระทำเสมือนช่างที่ปฏิบัติงานตามขั้นตอน  นั้นคือข้อผิดพลาดส่วนใหญ่ของนักพฤติกรรมบำบัดมือใหม่ คือการเริ่มต้นใช้เทคนิคมากเกินไป  โดยไม่ระมัดระวังในการสร้างสัมพันธภาพและพยายามให้ผู้รับการปรึกษามีส่วนร่วม  แต่ก็มีนักพฤติกรรมบำบัดอีกจำนวนหนึ่งที่ให้ความสำคัญกับการมีสัมพันธภาพ  ลักษณะที่ไม่เป็นเอกภาพเช่นนี้ส่งผลให้เกิดภาพลบต่อการช่วยเหลือ

 สรุป

          การให้คำปรึกษาแบบพฤติกรรมนิยมได้พัฒนาขึ้นระหว่างศตวรรษที่ ๒๐  จากงานวิจัยของ บี เอฟ สกินเนอร์ , อีวาน  พาฟลอฟ ,  จอห์น บี วัตสัน , โจเซฟ โวลเป้  เป็นต้น  ทฤษฎีนี้มีหลักการว่า  เมื่อพฤติกรรมเกิดจากการเรียนรู้  ดังนั้นสามารถทำให้เลิกเรียนรู้ได้  นักพฤติกรรมบำบัดจะทำการประเมินความถี่ของพฤติกรรมที่เป็นปัญหา  เพื่อกำหนดเกณฑ์เปรียบเทียบ  และทำการแทรกแซงช่วยเหลือ  วิธีการดำเนินการจะส่งเสริมให้เกิดการเรียนรู้ใหม่โดยใช้หลักการวางเงื่อนไขแบบลงมือกระทำ  การวางเงื่อนไขแบบคลาสสิก  และการเรียนรู้จากตัวแบบ  เทคนิคที่ใช้มีมากมาย  สามารถเลือกใช้ตามประเภทของปัญหา  กลวิธีได้ขยายครอบคลุมการจัดการตนเอง  และเพิ่มการร่วมกันดำเนินงานให้มากขึ้นระหว่างผู้ให้การปรึกษาและผู้ขอความช่วยเหลือ  ประสิทธิผลของทฤษฎีนี้ขึ้นอยู่กับองค์ประกอบหลายประการ  ได้แก่  ประสบการณ์ฝึกอบรม  ความรู้และทักษะของผู้ให้การปรึกษา  ตลอดจนความคาดหวัง  แรงจูงใจ  และความร่วมมือของผู้รับการปรึกษา